Zij die het woord voert is niet altijd de woordvoerder. Taal. Het blijft toch een lastig ding. Ik worstel al tijden met de betitelingen in ons vak. Persvoorlichter is te ouderwets. Voorlichten zijn we wel een beetje klaar mee – toch? Dus gebruik graag woordvoerder, maar tja… dat zorgt dan weer voor de vraag: wie bedoel je? Degene voor de camera of niet? En dan zijn er nogal wat smaken woordvoerders. Wat zijn de keuzes?
- In politiek Nederland is het al jaren ingeburgerd; de woordvoerder heeft de mediacontacten en bereidt alles voor, de politicus staat voor de camera. Ministers hebben niet één maar vaak meerdere woordvoerder. Al is er meestal eentje die zich de eerste mag noemen. De apenrots is er niets bij. Die heeft de 1 op 1 je-mag-altijd-appen-relatie zeg maar.
- Optie 2: geen politiek, wel één gezicht. De NS doet het meestal, de nVWA doet het en veel commerciële organisaties doen het ook. Eén gezicht naar buiten die alles afvangt. De woordvoerder die antwoord heeft op al uw vragen; klein, groot, beladen en onbenullig. Vraagt veel van diegene want journalistiek gezien kan ik elke kant op die ik wil. Mensen met een communicatieopleiding/functie en die positie ook binnen de organisatie. Vaak geholpen door meewerkende voorlui die de eerste telefoontjes opnemen, inhoudelijke vragen uitzoeken en persberichten bewaken/versturen. Deze optie is vaak ook prima te doen in nieuwsluwe organisaties.
- Optie 3….. vooral voor mediagenieke directieleden of bedrijven met veel intern bedrijfsgedoe (reorganisaties etc) waarbij je dus een bestuurder moet hebben. Maar als de directeur als dé man of vrouw voor de camera is, wie neemt dan dat telefoontje van de NOS aan? Doorgaans niet de secretaresse. Diegene noemen we binnen veel bedrijven dus dan de woordvoerder. Essentieel in deze verhouding is een 1 op 1 relatie met de directeur. Dat valt dan wel in de categorie ‘ik mag je altijd appen ook al is het weekend en dan reageer je ook’.
- Tenslotte, en dat is mijn favoriet: De inhoudsdeskundige. Steeds meer bedrijven en organisaties duwen projectleiders, boswachters, politieagenten of onderzoekers voor de camera. Superleuk; zeker als je in een strategie van storytelling zit én journalistiek gezien is de inhoudsdeskundige betrouwbaarder en vaak passievol, authentieker etc. Dat vraagt weer een nieuwe spagaat van de woordvoerder die de telefoon opneemt. Die moet de inhoudsdeskundige goed begeleiden zodat hij weet wat wel/ niet kan. Dit is dus veel training en JA JE GAAT ALTIJD MEE! Schoenmaker blijf bij je leest is daarbij heel belangrijk. De woordvoerder traint, enthousiasmeert, klopt op schouders, belt met veel verve en slijmerij in de rondte totdat de projectleider zijn/haar werk laat vallen en voor de camera duikt. Vraagt veel interne aandacht, liefde en goed zicht op het netwerk. En een lijstje met 06-nummers (liefst privé).
Maar in alle gevallen geldt: wie er ook voor de camera duikt, voorbereiding en training is essentieel. In mijn vorige blog een hele trits tips voor De Briefing! Zowel vanuit de communciatiedeskundige als door degene voor de camera zelf. Een mediatraining is nooit, maar dan ook nooit, voor niets. Hoeveel talent je ook hebt, het blijft een vak!
